6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm

1. Ý nghĩa của 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm

6 chiếc mũ tư duy là phương pháp do nhà tư duy học Edward de Bono cho ra đời vào năm 1980. Đây là phương pháp giúp phát huy sự sáng tạo và tư duy trong làm việc nhóm bằng cách tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. 

6 chiếc mũ tư duy đại diện cho 6 loại suy nghĩ. Mỗi mũ mỗi màu đề cập tới duy nhất 1 loại suy nghĩ. Mọi người tham gia làm việc nhóm, tùy vào ý kiến từng người sẽ đề nghị đội mũ màu gì.

1.1. Mũ trắng

Mũ trắng tập trung vào việc thu thập thông tin, dữ liệu, sự thật và số liệu liên quan tới vấn đề. Người đội mũ trắng tượng trưng như một nhà sưu tầm các thông tin bao gồm số liệu, thống kê, sự kiện liên quan…hay bất kì tài liệu nào có thể hỗ trợ quá trình tư duy.

Câu hỏi thường sử dụng:

• Vấn đề này có đã có những thông tin gì?
• Những thông tin liên quan cần thêm là gì?
• Thông tin, dự kiện nào bị thiếu?

1.2. Mũ đỏ

Mũ đỏ là mũ liên quan tới cảm xúc, tình cảm. Người đội mũ đỏ có thể tự do biểu lộ cảm xúc mà không cần phải giải thích hoặc lý giải lý do.

Mũ đỏ tạo cơ hội cho mọi người trong nhóm thể hiện được cảm xúc một cách tự do, tạo môi trường giao tiếp tốt hơn và giúp thấu hiểu hơn giữa các thành viên.

Các câu hỏi nên sử dụng:

• Đối với vấn đề này cảm xúc bây giờ của bạn là gì?
• Trực giác mách bảo cho bạn về điều gì?
• Vấn đề này bạn có thích hay không?

1.3. Mũ đen

Mũ đen (Mũ phản biện) tập trung vào những mặt xấu, các khía cạnh tiêu cực, những nguy cơ và rủi ro liên quan tới vấn đề đang được thảo luận. 

Người đội mũ đen có nhiệm vụ phải đưa ra được những lập luận phản biện tập trung vào khía cạnh tiêu cực, những mặt xấu. Điều này giúp nhóm làm việc với sự thực tế, biết và dám đối mặt với những thách thức từ đó cân nhắc kỹ càng trước khi đi tới kết luận cuối cùng

Câu hỏi sử dụng:

• Những rủi ro, rắc rối nào có thể xảy ra?
• Nguy cơ tiềm ẩn có thể xảy ra là gì?
• Khó khăn nào xảy ra khi triển khai vấn đề này?

1.4. Mũ vàng

Mũ vàng tập trung vào các mặt tích cực, những lợi ích và khả năng của những vấn đề đang được thảo luận. 

Người đội mũ vàng phải có nhiệm vụ đưa ra những luận điểm tích cực, những lợi thế khả năng của vấn đề. Điều này giúp cân nhắc các khía cạnh tích cực và thúc đẩy được sự tập trung nhắm tìm kiếm giải pháp sáng tạo.

Các câu hỏi sử dụng:

• Vấn đề này đem lại những mặt tích cực gì?
• Những lợi ích khi sử dụng giải pháp này?
• Tính khả thi của vấn đề này?

1.5. Mũ xanh lá cây

Mũ xanh lá cây tập trung vào tư duy sáng tạo, mở rộng tầm nhìn, tìm ra được những giải pháp mới cho mọi vấn đề.

Người đội mũ xanh lá cây có nhiệm vụ phải nêu lên những ý tưởng mới, thúc đẩy sự sáng tạo của cả nhóm.

Câu hỏi thường sử dụng:

• Còn cách nào khác không?
• Có cách nào tối ưu hơn không?
• Cách này đã có ai thực hiện chưa?

1.6. Mũ xanh dương

Đây là chiếc mũ tượng trưng cho người quản lý của cả nhóm. Người đội mũ xanh dương đóng vai trò là người chỉ đạo, tổ chức và định hướng lập kế hoạch cho toàn bộ nhóm. Giúp tổng kết cuộc thảo luận, đưa ra kết luận và làm rõ hướng đi tiếp theo.

Câu hỏi thường sử dụng:

• Xác định trọng tâm của vấn đề là gì?
• Vấn đề cần tư duy là gì?
• Mục tiêu cuối cùng cần đạt là gì?

2. Phương pháp áp dụng 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm

Áp dụng 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm để giải quyết vấn đề đạt hiệu quả hơn. Từ những cách nhìn của từng mũ giúp nhìn ra được cái toàn diện từ đó giải quyết vấn đề nhanh chóng đem lại kết quả tốt.

Các bước áp dụng 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm bao gồm:

• Bước 1: Mũ trắng: thu thập tất cả thông tin, sự kiện có thật thông qua những bằng chứng và dữ kiện cụ thể
• Bước 2: Mũ xanh lá cây: Đưa ra các ý kiến khác nhau từ đó đề xuất phương án giải quyết vấn đề.
• Bước 3: Mũ vàng và mũ đen: Sử dụng các quan điểm của 2 mũ này để đánh giá các ý kiến của mũ xanh lá cây

Mũ vàng: Đề xuất theo hướng tích cực bằng việc giải đáp các câu hỏi đã nêu ở mục trên 

Mũ đen: Đưa ra những giải pháp không phù hợp, những mặt còn hạn chế của vấn đề

• Bước 4: Mũ đỏ: Đưa ra những quan điểm thiên về cảm xúc và trực giác của vấn đề
• Bước 5: Mũ xanh dương: Đưa ra tiến trình và tổng kết buổi thảo luận bằng cách nhìn nhận lại những bước đã thực hiện từ đó ra kết luận và hướng giải quyết vấn đề

Lưu ý: Quy trình trên không áp dụng cho mọi vấn đề, thứ tự quy trình có thể thay đổi tùy vào từng trường hợp khác nhau.

Làm việc nhóm có thể sử dụng bất kỳ chiếc mũ nào và cũng không cần phải sử dụng một lúc 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm. Để sử dụng hiệu quả những chiếc mũ này cần là sự tập trung và kỷ luật.

ICANTECH chúc các bạn áp dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm thật hiệu quả để đạt được kết quả như mong đợi nhé!

Nguồn ảnh: Tự tổng hợp Internet.