6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm

1. Ý nghĩa của 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm

Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy Do TS. Edward De Bono đề xuất. Phương pháp này chia nhóm thành 6 "phong cách suy nghĩ" thông qua việc đội mũ màu khác nhau - Mũ Trắng (thông tin thực tế), Mũ Đỏ (cảm xúc), Mũ Đen (thận trọng), Mũ Vàng (lợi ích), Mũ Xanh Lá (ý tưởng sáng tạo), Mũ Xanh Dương (quy trình, hệ thống). Đây là phương pháp giúp phát huy sự sáng tạo và tư duy trong làm việc nhóm bằng cách tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. 

2. Áp dụng phương pháp tư duy 6 chiếc mũ vào làm việc nhóm

Làm việc nhóm là hình thức phổ biến trong giáo dục nhưng đôi khi có thể xảy ra tranh cãi nếu không tách biệt được các quan điểm.

Dưới đây là một số thông tin và hướng dẫn về cách áp dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm:

• Xác định rõ các bước trong quy trình nhóm sẽ làm việc và đưa mũ phù hợp vào từng bước. Ví dụ: lập kế hoạch, brainstorm ý tưởng, đánh giá,...
• Mỗi thành viên chỉ được phát biểu theo hướng mũ mình đang đội, tránh lẫn lộn quan điểm.
• Thời gian thay đổi mũ nên hợp lý, khoảng 15-20 phút mỗi chiếc để khai thác các suy nghĩ.
• Ghi nhận rõ ý kiến đại diện cho từng mũ để tổng hợp kết quả cuối cùng.
• Bí quyết nằm ở sự kết hợp hài hòa các quan điểm thông qua sự luân chuyển mũ.
• Áp dụng linh hoạt, không cứng nhắc, phù hợp với bản chất vấn đề mà nhóm đang giải quyết.

Trong mỗi cuộc họp, vai trò đảm nhận từng chiếc mũ sẽ luân phiên nhau, 6 chiếc mũ tư duy là công cụ hiệu quả cho sự phối hợp trong giải quyết vấn đề nhóm và nâng cao chất lượng kết quả. 

Ví dụ trong một buổi làm việc nhóm để chốt ý tưởng, các thành viên sẽ tiến hành như sau:

• Mũ Trắng thu thập thông tin, dữ liệu tin cậy
• Mũ Xanh Lá  liệt kê ý tưởng để giải quyết các vấn đề
• Mũ Vàng và Đen đánh giá tiềm năng của các ý tưởng ở khía cạnh tiềm năng và rủi ro
• Mũ Đỏ chia sẻ cảm nhận về từng ý tưởng bằng trực quan
• Mũ Xanh Dương tổng kết toàn bộ ý kiến, phân tích từ góc độ khác nhau để hoàn thiện và đưa ra phương án cuối cùng.

Kết quả: Nhóm đã thảo luận trật tự, khách quan hơn, đưa ra 20 ý tưởng, lựa chọn dựa trên yếu tố chất lượng chứ không phải thiên vị cá nhân. Phương pháp này cải thiện hiệu quả làm việc nhóm và lựa chọn phương án tối ưu, toàn diện nhất. Đánh giá tính hiệu quả qua sự thay đổi về chất lượng trao đổi, quyết định và kết quả đạt được của nhóm.

Lưu ý: Quy trình trên không áp dụng cho mọi vấn đề, thứ tự quy trình có thể thay đổi tùy vào từng trường hợp khác nhau.

Khi làm việc nhóm, có thể sử dụng bất kỳ chiếc mũ nào, không bắt buộc phải sử dụng một lúc đồng thời cả 6 mũ. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả những chiếc mũ tư duy cần có sự tập trung và kỷ luật của tất cả các thành viên.

3. Một số phương pháp tư duy khác ứng dụng để giải quyết vấn đề trong làm việc nhóm:

Ngoài phương pháp 6 chiếc mũ tư duy đã trình bày, dưới đây là một số phương pháp tư duy khác cũng được áp dụng trong giải quyết vấn đề nhóm:

• Phương pháp 10 chiếc mũ tư duy: Bổ sung thêm 4 chiếc mũ mới là Xám, Vàng Cam, Hồng và Xanh Lam. Mỗi mũ thể hiện thêm một góc nhìn khác.
• Phương pháp Bùng nổ: Cho phép mọi ý kiến đều được phát biểu mà không phê bình, sau đó tổng hợp ý kiến trùng lặp. Tạo nhiều ý tưởng có sự gợi mở.
• Phương pháp Lập bảng: Vạch ra bảng các tiêu chí đánh giá để so sánh lợi thế, hạn chế của mỗi giải pháp.
• Phương pháp Bản đồ tư duy: Sử dụng hình ảnh, biểu tượng để mô tả quan điểm mang tính đồ họa cao.
• Phương pháp Sức mạnh yếu kém: Phân tích mặt mạnh, mặt yếu của từng giải pháp để cân nhắc. 

Cuối cùng, ICANTECH chúc các bạn áp dụng phương pháp 6 chiếc mũ tư duy trong làm việc nhóm thật hiệu quả để đạt được kết quả như mong đợi nhé!

Nguồn ảnh: Tự tổng hợp Internet.