Hướng dẫn chi tiết cách học lập trình Python từ A đến Z dành cho người bắt đầu

1. Python là gì?

Python là ngôn ngữ lập trình cấp cao và mã nguồn mở được thiết kế bởi Guido van Rossum chính thức phát hành vào năm 1991. Đặc điểm của ngôn ngữ Python là hướng tới khả năng đọc mã - đó cũng là lý do vì sao đây là một trong những ngôn ngữ lập trình dễ học nhất.

Tính đến thời điểm hiện tại, Python có 3 phiên bản chính trong đó Python 3 là phiên bản mới nhất - hỗ trợ thư viện mã nguồn mở để tối ưu việc lập trình.

Dưới đây là một số tính năng nổi bật của ngôn ngữ lập trình Python:

• Mã nguồn mở miễn phí: Python là một mã nguồn mở và bạn có thể tải xuống miễn phí từ trang chủ và sử dụng nó cho các dự án của mình
• Dễ học: Python ngày càng phổ biến vì dễ học và dễ tiếp cận hơn các ngôn ngữ khác. Không chỉ vậy, cú pháp của Python đơn giản, thân thiện hơn vì sử dụng tiếng Anh
• Thư viện mở rộng: Thư viện tiêu chuẩn của Python rất phong phú với các mô-đun và chức năng giúp bạn hoàn thành dự án của mình nhanh chóng thay vì phải lập trình từ đầu. Bạn cũng có thể tìm kiếm các mã có thể sử dụng cho các quy trình như thao tác hình ảnh, kiểm thử đơn vị. Ví dụ: Django, Flash, NumPy….
• Hướng đối tượng: Python sử dụng các khái niệm lập trình hướng đối tượng như lớp, kế thừa, đóng gói dữ liệu….
• Di động: Python là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, điều này có nghĩa rằng bạn có thể viết mã Python trên một nền tảng như Windows, macOS, Unix hoặc Linux, sau đó chạy mã đó trên các nền tảng khác mà không cần thay đổi mã nguồn. Điều này làm cho Python trở thành một công cụ phát triển ứng dụng đa nền tảng mạnh mẽ.

2. Tính ứng dụng của ngôn ngữ lập trình Python

Như đã nói ở trên, Python có tính ứng dụng cao trong thực tế. Bạn có thể sử dụng Python cho nhiều mục đích khác nhau như:

• Phát triển web: Instagram, Reddit, Uber và Spotify đều được xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình Python. Với thư viện mở rộng sẵn có như Django và Flask, việc quản lý trở nên dễ dàng hơn nhiều
• Phát triển phần mềm: Với việc sử dụng ngôn ngữ lập trình Python, bạn có thể tạo các chương trình và ứng dụng phần mềm chạy trên thiết bị của mình. Một số ông lớn sử dụng Python để phát triển phần mềm có thể kể đến Dropbox, PyChess, BitTorrent, Gramps, v.v.
• Trí tuệ nhân tạo: Từ công cụ tìm kiếm và phương tiện truyền thông xã hội đến chatbot và trợ lý ảo, các thuật toán có ở khắp mọi nơi và được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo. Các thư viện độc quyền của Python như SciPy, Seaborn, TensorFlow, NumPy, Pandas… đều phục vụ các mục đích này.
• Khoa học dữ liệu: Python được sử dụng ứng dụng rộng rãi trong khoa học dữ dữ liệu nhờ sở hữu nhiều thư viện và framework liên quan như PyBrain, Bottle, Flask, web3py… 
• Phát triển trò chơi: Bạn có thể phát triển trò chơi bằng thư viện Python như PySoy (một công cụ trò chơi 3D dựa trên Python). Các trò chơi được phát triển bằng Python là Toontown Online của Disney, Battlefield 2, Frets on Fire….

3. Top 4 lý học nên học Python trong năm 2023

Dưới đây là 4 lý do mà bạn nên học ngôn ngữ lập trình Python trong năm 2023:

3.1. Dễ tìm kiếm tài nguyên

Python không chỉ dễ học và còn dễ dàng tìm hiểu bởi mã nguồn mở bao gồm nhiều khung, gói, thư viện và mô-đun. Điều này giúp bạn có thể tái sử dụng các đoạn mã để viết các chương trình của mình nhanh và ổn định hơn. Từ đó giúp tiết kiệm thời gian để nhà phát triển tập trung vào logic và một số khía cạnh khác của phần mềm và web.

3.2. Linh hoạt

Python không chỉ dễ học mà còn rất linh hoạt với hơn 125.000 thư viện cho phép bạn sử dụng Python để học máy, xử lý web… Bên cạnh đó, các nhà phát triển còn có thể sử dụng Python để nghiên cứu chuyên sâu về kỹ thuật dữ liệu, tự động hóa quy trình, Internet of Things (IoT)...

3.3. Phổ biến & lương cao

Nhu cầu về nhà phát triển Python ngày càng tăng trên thị trường với mức độ phổ biến và mức độ sử dụng của nó trong các công nghệ mới nổi. Ngôn ngữ Python được sử dụng rộng rãi trong các dịch vụ kinh doanh, bảo hiểm, hàng không vũ trụ, bán lẻ, ngân hàng, tài chính, công nghệ thông tin, tư vấn, chăm sóc sức khỏe và phần cứng…Các công ty hàng đầu sử dụng Python có thể kể đến Google, NASA, YouTube, Quora, IBM, HP, Qualcomm và Dropbox. 

Vào năm 2021, mức lương trung bình của các nhà phát triển Python ở Mỹ là 110.840 USD hàng năm. Vì vậy, học Python giúp bạn đặt một nền móng nghề nghiệp vững chắc. 

3.4. Cộng đồng lập trình viên Python lớn

Học lập trình là một quá trình bạn phải tự tìm hiểu và học hỏi. Nhất là trong những ngày đầu làm quen với Python. Những lúc này, bạn rất cần có sự giúp đỡ của cộng đồng từ Google, Youtube, Stack Overflow. Cộng đồng lập trình viên Python rất lớn và có số lượng người đóng góp lớn thứ 3 trên Github.

4. Cách học Python hiệu quả cho người mới bắt đầu

Dưới đây là 5 bước hướng dẫn học lập trình Python cực hiệu quả dành cho người mới bắt đầu:

• Bước 1: Tại sao bạn nên bắt đầu học ngôn ngữ Python?

Trước khi bắt đầu một việc gì, hãy tìm hiểu lý do vì sao bạn muốn bắt đầu. Tương tự với việc học Python. Việc có mục tiêu rõ ràng cho việc học giúp bạn có động lực hơn trong cuộc hành trình chinh phục ngôn ngữ này.

Tiếp theo, hãy đặt ra mục tiêu với Python, bạn muốn học Python để nâng cao kĩ năng phục vụ cho công việc hay học để ứng dụng AI, ML để xây dựng trang web, ứng dụng, trò chơi…

• Bước 2: Học những thứ cơ bản nhất

Trước tiên, bạn nên tìm hiểu những thứ cơ bản nhất về lập trình Python, đó có thể là một số khía cạnh như biến, kiểu dữ liệu, hàm… và tự ứng dụng viết những câu lệnh cơ bản. 

Khi đã thành thạo những khía cạnh cơ bản, bạn hãy tiếp tục chuyển sang học các kiến thức nâng cao.

• Bước 3: Thực hành các dự án thực tế

Sau khi học các kiến thức cơ bản, bạn hãy áp dụng những kiến thức đã học để bắt tay vào thực hành các dự án đơn giản. Bạn có thể sáng tạo các dự án có cấu trúc về khoa học dữ liệu, ML, trò chơi… tại các nguồn miễn phí như Codecademy, Scikit-learn….

Trong trường hợp bạn đã thành thạo các kiến thức nâng cao, bạn có thể sử dụng các tài nguyên có sẵn để làm thực hành các dự án. Trong suốt quá trình thực hành, bạn sẽ vận dụng những kiến thức đã học để sửa lỗi, tìm kiếm nền tảng mã nguồn mở phù hợp cũng như đóng góp những dự án của mình trên GitHub…

• Bước 4: Học hỏi từ những người xung quanh

Học hỏi từ những người xung quanh sẽ giúp bạn học thêm các kiến thức mở rộng, cùng thảo luận các mẹo, thủ thuật để áp dụng cho dự án của mình. 

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo từ các mã nguồn mở miễn phí như Stack Overflow, Reddit và Sololearn.

• Bước 5: Thực hành mỗi ngày

Học tập là cả một quá trình dài. Bởi vậy, sau khi học xong các kiến thức lý thuyết bạn cần áp dụng thực hành ngay mỗi ngày.

5. TOP 5 khoá học lập trình Python online MIỄN PHÍ mới nhất 2023

5.1. Codecademy

Một trong những nguồn tự học Python miễn phí đó chính là Codecademy. Đây là nền tảng giúp bạn tự học cách code Python với rất nhiều khóa học bao gồm cả trả phí và miễn phí. Một trong những khóa học Python thu hút nhiều lượt học nhất trên Codeacademy đó là khoá Python 2 (cung cấp các khái niệm cơ bản về Python).

Khoá Python 2 tài liệu học lập trình Python được viết bởi các ông lớn như NASA, IBM, Google, Facebook với những khái niệm, lý thuyết cơ bản về Python như:

• Cú pháp Python
• Đầu ra chuỗi Python và bảng điều khiển
• Cách sử dụng điều khiển và luồng điều kiện để viết chương trình
• Hàm Python, vòng lặp, từ điển và danh sách cấu trúc dữ liệu

Trong quá trình học, Codecademy cũng đã cung cấp công cụ viết code miễn phí để bạn có thể thực hành ngay trong khoá học.

5.2. Python.org

Sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua Python.org nơi cung cấp các tài liệu lập trình Python miễn phí. Tại đây, bạn có thể dễ dàng tìm kiếm các chủ đề về Python từ cơ bản đến nâng cao như:

• Các khái niệm cơ bản về Python 
• Cách cài đặt Python, IDE 
• Các tài liệu nâng cao về ngôn ngữ lập trình Python (cài đặt, sửa lỗi, câu lệnh…)

5.3. Udemy

Cũng giống như Codecademy, Udemy cũng đa dạng các giáo trình lập trình Python dạng video bao gồm cả bản trả phí và bản miễn phí. Với khóa học lập trình Python miễn phí, bạn sẽ được giới thiệu và làm quen với ngôn ngữ lập trình Python thông qua các chủ đề cơ bản như:

• Khái niệm cơ bản về Python, chuỗi, kiểu dữ liệu và biến
• Vòng lặp, điều kiện, hàm và thao tác với tệp
• Viết tập lệnh và hàm Python

Với khóa học Python nâng cao bạn sẽ được hướng dẫn và giảng về Python trong vòng 30 phút. Tại đây, bạn sẽ học các chủ đề như: 

• Python cơ bản
• Hàm, mô-đun, chuỗi trong Python
• Cắt, trình tự, câu lệnh có điều kiện và vòng lặp
• Xử lý tập tin và lập trình hướng đối tượng

5.4. Coursera

Coursera là nơi bạn có thể học hỏi đa dạng mọi kiến thức từ các trường đại học hàng đầu thế giới như Yale, Stanford, Đại học Sydney… Tại đây, bạn cũng có thể tìm thấy khóa học Python miễn phí được giảng dạy bởi trường Đại học Michigan.

Khóa học Python miễn phí tại Coursera sẽ giúp bạn làm quen với Python thông qua các chủ đề sau:

• Python cơ bản
• Cách sử dụng biến để lưu trữ, tính toán, truy xuất dữ liệu
• Cách sử dụng các khía cạnh lập trình cốt lõi như vòng lặp và hàm
• Các kỹ năng như cấu trúc dữ liệu, ngôn ngữ lập trình cơ bản, DBMS, quét web, SQL, Tuple, ngữ nghĩa và cú pháp Python…

Sau khóa học, các bạn sẽ tự mình phát triển dự án lập trình Python của riêng mình cũng như học được cách thu thập, phân tích và trực quan hoá dữ liệu.

5.5. DataCamp

Data Camp vốn được biết đến nhiều hơn trong việc giảng dạy dữ liệu. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tìm thấy khóa học Giới thiệu về Python hoàn toàn miễn phí tại đây.

Khóa học Python tại DataCamp giúp các bạn nắm vững các khái niệm cơ bản về phân tích dữ liệu cũng như một số các chủ đề sau:

• Những cách hiệu quả để lưu trữ và thao tác dữ liệu
• Công cụ khoa học dữ liệu để phân tích
• Các khái niệm Python cơ bản
• Cách sử dụng Python bằng tập lệnh
• Tạo các biến và ý tưởng trên các kiểu dữ liệu của Python

6. Top 5 sách hướng dẫn học Python cơ bản cho người mới bắt đầu

6.1. Python cơ bản

Đứng đầu trong trong các tựa sách hướng dẫn code Python là “Python cơ bản” của tác giả Võ Tuấn Duy. Cuốn sách bao gồm 15 chương sẽ giúp bạn tiếp cận với những khái niệm, khía cạnh của ngôn ngữ lập trình Python.

6.2. A Byte of Python 

Cuốn sách này dành cho những người chưa biết gì về lập trình nói chung, lập trình Python nói riêng. Với cuốn sách này, các bạn sẽ lần lượt được làm quen và tiếp cận với ngôn ngữ Python.

6.3. Python for Data Analysis

Đây là cuốn sách Python thiên về việc phân tích và sử dụng dữ liệu. Tại đây, bạn sẽ được làm quen với các kiến thức dữ liệu thông qua các bài nghiên cứu dựa trên thực tế.

6.4. Learn Python the Hard Way

Cuốn sách với 52 bài học sẽ giúp bạn từng bước tìm hiểu về debug và từng bước lên kế hoạch cho dự án của mình.

Bên cạnh đó, cuốn sách còn hướng dẫn chi tiết các lập trình, sử dụng hàm, phép lặp… để giúp bạn có đủ các kiến thức để phát triển website dựa trên việc sử dụng ngôn ngữ lập trình Python.

6.5. Python Data Science Handbook

Đây là cuốn sách giúp bạn trang bị thêm các kiến thức về Numpy, Pandas cũng như một số công cụ khác. Sau khi đọc xong, bạn có thể áp dụng để giải quyết các vấn đề về code.

7. Bắt đầu hành trình chinh phục lập trình Python online tại ICANTECH

Khóa học Python online tại ICANTECH dành cho học sinh từ 12-18 tuổi gồm 6 cấp độ, giúp học sinh trang bị kiến thức lập trình theo chuẩn Bộ Giáo dục - Đào tạo, đồng thời bồi đắp các kĩ năng để sẵn sàng trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp.

Về mặt kiến thức:

• Học kiến thức bám sát với chuẩn CSTA (Hiệp hội Giáo viên ngành Khoa học Máy tính) của Mỹ. 
• Kiến thức về lập trình đáp ứng 17 chuẩn về chủ đề giải thuật và lập trình theo chuẩn CSTA. 
• Lập trình hơn 20 dự án và hơn 100 bài tập ôn tập kiến thức.

Về mặt kĩ năng: 

• Rèn luyện và phát triển 8 kỹ năng trong nhóm IT Technical Skills.
• Phát huy trí tưởng tượng đa dạng, sáng tạo.
• Rèn luyện các kỹ năng mềm quan trọng như: Kĩ năng lắng nghe, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng quản lí thời gian, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng phân tích và chia nhỏ dự án, kĩ năng đưa ra quyết định.

Tại sao nên học lập trình Python tại ICANTECH?

• Học trên công cụ lập trình Replit với hệ thống phát hiện lỗi và chấm bài tự động real-time, cùng thư viện học lập trình đa dạng.
• Phương pháp học Project-based learning, giúp học viên thực hành kiến thức ngay trong buổi học, nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức.
• Hệ thống bài học từ đơn giản đến nâng cao với các đề bài thực tế thú vị, giúp học viên luôn cảm thấy hứng thú.
• Học viên làm ra ngay được sản phẩm có tính ứng dụng sau khóa học.

Chinh phục lập trình Python từ con số 0 bắt đầu từ hôm nay ICANTECH.

Nguồn ảnh: ICANTECH.